මොනවාද මේ Gravitational Waves ?

Gravitational Waves එහෙමත් නැතිනම් ගුරුත්ව තරංග කියන්නේ මෑතක් වෙනකන් ම සංකල්පයක් විදිහට විද්‍යාව තුළ පිළිගත්ත දෙයක්,
නමුත් පළවෙනි වතාවට 2015 සැප්තැම්බර් 14 වෙනිදා මේ ගැන පර්යේශණ කරපු විද්‍යාඥයන්ට මේ ගුරුත්ව තරංගයක් නිරීක්ෂණය කිරීමේ හැකියාව ලැබුණා.

ගුරුත්වාකර්ශනය ගැන අයිසැක් නිව්ටන් කියපු දේ නෙවෙයි ඇල්බට් අයින්ස්ටයින් කීවේ.
අයිසෙක් නිව්ටන්ගේ නියමයට අනුව නිවුටන්  කිව්වේ ගුරුත්ව බලය ඇතිවෙන්නේ වස්තුන් දෙකක් අතර ස්කන්ධයේ ගුණිතයෙන් හා ඒවායේ ස්කන්ධ  කේන්ද්‍ර අතර දුරෙහි වර්ගයට ප්‍රතිලෝම වන  ලෙසට කියලා.

නමුත් ඇල්බට් අයින්ස්ටයින් ගුරුත්වාකර්ශනය කියලා අර්ථ දැක්වූවේ යම්කිසි පදාර්ථයක් නිසා කාල අවකාශය තුළ ඇතිවන වක්‍රතාවය නිසා ඊට වඩා ස්කන්ධයෙන් අඩු වස්තූන් වැඩි ස්කන්ධයකින් යුක්ත වස්තුව දෙසට ඇදී ඒමක් ලෙසට.
පහත තියෙන ග්‍රැෆික් නිර්මාණයෙන් පෙන්වලා තියෙන්නේ සූර්යයා නිසා කාල අවකාශය තුළ ඇතිවන වක්‍රතාවය නිසා පෘථිවිය සූර්යයා වටා කක්ශගත වී ඇති ආකාරය,
මෙහි දැලක් ආකාරයට සංකේතාත්මක ව දක්වලා තියෙන්නේ කාල අවකාශය.

ඉතින් මේක බැලුවාම කෙනෙක්ට ප්‍රශ්නයක් ඇතිවෙන්ට පුලුවන් කාල අවකාශයේ වක්‍රතාවය නිසා පෘථිවිය කක්ශගත වෙලා නොතිබී, සූර්යයා දෙසට ඇදිලා ගිහින් සූර්යයාගේ ගැටෙන්නේ නැතිවෙන්ට හේතුව මොකක්ද කියලා.

ඒකට හේතුව තමා පෘථිවියට මේ කාල අවකාශය කියන දෙයින් කිසිම බලපෑම් කළ හැකි තරමේ ඝර්ෂණයක් ඇති නොවීම.පහත ඡායාරූපයේ තියෙන විදිහට අපි කිසියම් ඇදෙන සුළු රෙද්දක් වැනි දෙයක් හොදින් ඇදලා අල්ලාගෙන ඒක මැදට යම් කිසි බර දෙයක් දැම්මොත් එතන වක්‍ර වෙන ආකාරය බලාගන්න පුලුවන්, ඊලඟට ඊට වඩා බරින් අඩු දෙයක්(අධික ඝර්ෂණයක් ඇති නොවීම සදහා බොහෝ විට ගෝලාකාර දෙයක්) ඒ දෙසට විසි කළොත් එය කිහිප විටක් කැරකී ගොස් අවසානයට විශාල වස්තුව හා ගැටීමක් සිදු වෙනවා.(පහත ඡායාරූපය බලන්න) 

එසේ වීමට හේතුව එයට යොදාගත් ඇදෙන සුළු දෙයින් ඇති කරන ඝර්ෂණය.

නමුත් කාල අවකාශය මඟින් එසේ ඝර්ෂණයක් ඇති නොකරන නිසා සූර්යයා වටා ග්‍රහලෝක,ග්‍රාහක කොටස් හා ග්‍රහලෝක වටා උප ග්‍රහයින් එක දිගටම කක්ෂගත වෙලා පවතිනවා.
ඉතින් මේ විදිහට තියෙන මේ ගුරුත්ව තරංග මෑතක් වෙනකම් නිරීක්ෂණය කිරීමේ හැකියාවක් ලැබුණේ නෑ.
මුලින් කීවා වගේ පළමු වරට ගුරුත්ව තරංගයක් නිරීක්ෂ‍ණය කළේ 2015 සැප්තැම්බර් 14 වෙනිදා, ඒ වගේ ම මේ ගුරුත්ව තරංග කියන ඒවා විශ්වයේ ඈත කෙලවරකිනුයි ඇවිත් තියෙන්නේ, ඉතින් ඒවා පෘථිවියට ළඟා වෙද්දි බොහොම දුර්වල මට්ටමක, තව විදිහකට කීවොත් සාමාන්‍යයෙන් තරංග නිරීක්ෂණය කිරීමට යොදාගන්නා උපකරණවලින් නිරීක්ෂණය කිරීමේ හැකියාවක් නෑ.
2015 දී නිරීක්ෂණය කරපු ගුරුත්ව තරංගය ඇතිවීමට හේතුව වෙලා තිබුණේ මීට වසර බිලියන 1.3කට කලින් විශ්වයේ ඈත කෙලවරක තිබුණු කළු කුහර දෙකක්(කළු කුහර ගැන මෙතනින් කියවන්න) එකට ගැටීම නිසායි. ඒ ඇතිවෙච්ච තරංග පෘථිවිය පසුකළේ 2015 සැප්තැම්බර් 14 වෙනිදායි.
පහත රූපයේ දැක්වෙන්නේ කළු කුහර දෙක ගැටීමට යන අවස්ථාවේ දී කාල අවකාශය තුළ ගුරුත්ව තරංග හටගන්නා ආකාරයයි.

කළු කුහර දෙකක් ගැටීමට පෙර කක්ශගත ව පවතින අවස්ථාවේ දී ගුරුත්ව තරංග හටගන්නා ආකාරය

ගුරුත්ව තරංග ඇතිවීමට හේතුවන අවස්ථා 3ක් නාසා ආයතනයේ වෙබ් අඩවියේ දැක්වෙනවා.

1. සුපර්නෝවා තාරකා පිපිරීමක ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන්
2.විශාල තරු දෙකක් එකිනෙකා වටා කක්ෂගත වන විට
3.කළු කුහර දෙකක් එකිනෙක වටා කක්ෂගත වී ඒකාබද්ධ වන විට

⏩ ගුරුත්ව තරංග නිරීක්ෂණය කරන්නේ කොහොමද ?

කලිනුත් කීවා වගේ මේ ගුරුත්ව තරංග කියන දේවල් සාමාන්‍ය උපකරණවලින් නිරීක්ෂණය කිරීමේ හැකියාවක් නෑ, ඒ නිසාම විද්‍යාඥයන් මේකට වෙන ම උපකරණයක් නිපදවූවා.ඒ සඳහාම නිර්මාණය කරපු උපකරණය තමා  LIGO (Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory) කියන්නේ.

ගුරුත්ව තරංගයක් කාල අවකාශය හරහා ගමන් කරද්දි කාල අවකාශය හැකිලීමකට ලක් වෙනවා.

මේ උපකරණය මඟින් කරන්නේ ඒ කාල අවකාශයේ ඇතිවන සුළු හැකිළීම් නිරීක්ෂ‍ණය කරන එක.

මේ උපකරණය නිර්මාණය කරලා තියෙන්නේ L අකුරේ හඩේට විහිදුණු එක් පාදයක් කිලෝමීටර් 4ක් පමණ දිග vaccume tube දෙකක් ඔස්සේ ඒ tube දෙකේ එක් පැත්තක සිට අනිත් පැත්ත දක්වා ලේසර් කිරණ එල්ල කිරීම මඟින් අනිත් කෙළවරේ සවිකරලා තියෙන දර්පනවල එම ලේසර් කිරණ වැදිලා නැවත පැමිණීමට ගතවන කාලය නිරීක්ෂණය කිරීමට detector දෙකක් සවිකරලා තියෙනවා,කිසිදු ගුරුත්ව තරංගයක් ගමන් නොකරන අවස්ථාවේ දී මේ ලේසර් කිරණ දර්පනය දක්වාත්, දර්පණයේ සිට ඩිටෙක්ටර් එක දක්වාත් ගමන් කිරීමට ගතවන කාලය සමානයි.යම් විටෙක ඒ කාලයන් අසමාන වුණොත් ඒ අවස්ථාවේ දී විද්‍යාඥයන්ට නිගමනයකට පැමිණීමට පුළුවන් ඒ අවස්ථාවේ දී ගුරුත්ව තරංගයක් මේ හරහා ගමන් කරලා තියෙනවා කියලා.

ඇමරිකාව තුළ මේවා දෙකක් ඉදිකරලා තියෙනවා. 

එකක් Livingston, Louisianaවල වනාන්තරයක් මැදත් - අනික Hanford, Washingtonවල කාන්තාරයක් මැදත් පිහිටා තියෙනවා.

ගුරුත්ව තරංග අනාවරකයන්ගේ ක්‍රියාකාරීත්වය

ගුරුත්ව තරංග අනාවරකයන් දෙකෙහි පිහිටීම

මේ විදිහට නිර්මාණය කරලා තියෙන මේ උපකරණ දෙකට මුලින් ම ගුරුත්ව තරංගයක් නිරීක්ෂණය කරන්න පුළුවන් වුණේ මුලින් සදහන් කරා වගේ 2015 සැප්තැම්බර් 14 වෙනිදා.මේ විදිහට ගුරුත්ව තරංග පදාර්ථයක් හරහා ගමන් කරද්දි එම පදාර්ථයන් හැකිලී දිග හැරීමකට ලක් වෙනවා.ඒ කියන්නේ එම තරංග පෘථිවිය හරහා ගමන් කරන අවස්ථාවේ දී පෘථිවිය, පෘථිවියේ සිටින ජීවීන්ගේ දේහ පවා හැකිලී දිග හැරීමකට ලක් වුණා,

නමුත් මුලින් සදහන් කළා වගේ ඒක පියවි ඇසින්වත්-සාමාන්‍ය  මිනුම් උපකරණවලින්වත් නිරීක්ෂණය කළ නොහැකි තරමේ ඉතා සියුම් වෙනස්වීමක්.

එම තරංග පෘථිවිය හා සූර්යයා අතර ඇතිකරපු වෙනස්කමත් පරමාණුවක විශ්කම්භයටත් වඩා අඩුයි,පෘථිවිය හා සූර්යයා අතර දුර 149,600,000 KM(කිලෝමීටර් දාහතරකෝටි අනූහය ලක්ෂයක්) විතර වෙනවා,කාබන් පරමාණුවක විශ්කම්භය වෙන්නේ මීටරයෙන් බිලියන දහයෙන් පංගුවක් වගේ ප්‍රමාණයක්.

ඒ විදිහට බලද්දි ඒ වෙනස්කම ගණන් නොගත හැකි තරමේ වෙනසක්.නමුත් ලෝකයේ තියෙන නිවැරදි ම අඩිකෝදුව වෙච්ච LIGO උපකරණයන්ට මේ වෙනස වුණත් මැනගැනීමේ හැකියාව තියෙනවා.ඒ නිසා 2015 දී මෙම උපකරණ හරහා ගමන් කළ ගුරුත්ව තරංගයන් ග්‍රහණය කරගැනීමට හැකිවුණේ.

මින් පසුවත් මෙම උපකරණවලට ගුරුත්ව තරංගයන් කිහිපයක් ම ග්‍රහණය කරගැනීමේ හැකියාව ලැබුණු බව සඳහන් වෙනවා.ඒ සියල්ල ligo ව්‍යාපෘතියට අදාල වෙබ් අඩවියේ දක්වා තියෙනවා.ඒ ගැන වැඩි විස්තර අවශ්‍යයනම්  මෙතැනින් >>> GW detections (Click here) ගිහින් කියවීමේ හැකියාව තියෙනවා.

Article Writer - G Mangala thero

පැරදුනත් වීර්යයෙන් දියුණුව කරා යමු

"භය වෙන්න එපා.සෑම පැරදුමකින්ම ඔබ පාඩමක් ඉගෙන ගනීවි.මම විභාගය තෙවරක්ම ලිවූ නමුත් ඒ තෙවරම අසාර්ථක විය.එපමණක් ද නොව දස වතාවක් හාවඩ් විශ්ව විද්‍යාලයට ඇතුලත් වීමට ගියද ඒ දස වතාවම මා ප්‍රතික්ශේප විය." 

මේ ලෙස පවසන්නේ අන් කිසිවෙක් නොව අලිබබා සමූහයේ නිර්මාතෘවරයා වන ජැක් මා විසිනි.ඔහු වර්තමානය වන විට ධනපතියන්ගේ ප්‍රමුඛ පෙළ හොබවන පුද්ගලයෙක් වී අවසානය.ඔහුගේ ජීවිත කතාව ගත් විට මේ සමාගම ආරම්භ කිරීම ගැන අදහස සමාජ ගත කල විට ඔහුට සියලුමදෙනා පවසා ඇත්තේ මෙසේය. 

"ඔබ මොනවද ඉන්ටර්නෙට් ගැන දන්නේ ? ඔබ පරිගනකය කියන්නේ මොකක්ද කියලවත් දන්නවද ?"

ආදී ලෙසිනි.එලෙස බොහෝ දෙනාගේ ඍණාත්මක අදහස් සහ ඔහුගේ සියලු පරාජයන් අත් වැලක් කරගනිමින් ඔහු අද මේ තත්ත්වයට පැමිණ ඇති අයුරු විශ්මයජනකය.මේ සංවිධානය ආරම්භ කිරීමේදී ඔහු මූල්‍ය ආයතනයවලින් ණය ලබාගැනීමට ගියද ඒවායින් ද ප්‍රතික්ශේප විය.අවසානයේදී ආයෝජකයන් 18 දෙනෙකුගේ සහභාගිත්වයෙන් ඔහු තම සංකල්පය වූ අලිබබා ව්‍යාපාරය සුලුවෙන් ආරම්භ කර වර්තමානයේ බිලියනපතියෙක් බවට පත් වී හමාරය.ඔහු හාවඩ් සරසවියට යෑමට උත්සාහ දැරූ විට  ඉන් ප්‍රතික්ශේප වුව ද ඔහු බිලියනපතියෙක් වූ පසුව ඔහුට එකී හාවඩ් විශ්වවිද්‍යාලයෙන් ආචාර්ය උපාදියක් පවා පිරිනමන ලදී.එය ඔහු පවසන්නේද හාස්‍යය ජනිත කරවමිනි.ඔහු පවසන ලෙස දියුනු වීම එක දවසින් කල නොහැකිය.ඊට කලක් ගත වෙන අතර එයට වීර්යය මෙන්ම විශ්වාසය තිබිය යුතුය.නිදසුනක් ගතහොත් රැකියාවක් කිරීමට අත් පොත් තබන විට මහා පරිමාණ රැකියාවක් තෝරා ගන්නවට වඩා සුලු රැකියාවකට යාම තුලින් ශිල්පීය  නුවණ බොහෝ ලෙස ආයතන ප්‍රධානියා ලබාදෙනු ඇත.එයින් ද ජීවිතයට බොහෝ අත්දැකීම් ලැබෙනු නොඅනුමානය.යමෙකු පරාජයන් නිසා මුලු ජීවිත කාලයම පසු තැවීමෙන් ගත කරනවනම් ඔහුට හෝ ඇයට කිසි දිනෙක දියුණුවක් ලද නොහැකිය .

එසේම KFC නම සදහන් කල පමණින් ඔබ ඒ ජාලය ගැන නොදන්නවා විය නොහැකිය.colonel sanders විසින් මේ ආයතනය ආරම්භ කිරීමට පළමුව ඔහු තම කෑම වට්ටෝරු රැගෙන අවන්හල් 1000කට පමණ ගිය ද ඒ සියල්ලන්ගෙන් ම ප්‍රතික්ශේප විය.නමුත් ඔහු ඒ පරාජයන් රුකුලක් කර ගනිමින් වර්තමානය වන විට ඔහුගේ ආයතන පද්ධතිය පුළුල් ලෙස දියුණු කර ව්‍යාප්ත කර ඇත.ඔහු පරාජය හමුවේ ඒ ගැනම සිතා පසුතැවිලි වී සිටියානම් ඔහුට මේ තත්ත්වයට කිසි දිනෙක පත් විය නොහැකිය.බලන්න මදක් ලොව ධනපතියන්ගේ ජීවිත කතා...
පසක් වේවි ඔබට ඒ සියලුම දෙනාට අදුරු අතීත උරුම බව.මේ ජීවිතයේදී සුන්දර මාවත් දිගේ සුන්දර පාරාදීසයන්ට යාමට සිතනවාට වඩා දුශ්කර මාවත් දිගේ සුන්දර පාරාදීසයන්ට යෑම ඉතා වටිනේය.එය ස්ථීර දියුණුවට ඇති සුදුසු ම මාර්ගය වේ.ශිෂ්‍යත්වය අසමත් වූවෝ අන් විභාග සමත් වන අතර ශිෂ්‍යත්වය සමත් වූවෝ අන් විභාග අසමත් වන අයුරු අත්දකින්නට ලැබී ඇත.මේ සියලු සංසිද්ධිවලට අපගේ සිත මූලික වේ.තමන්ගේ ගමන යන්නේ අන් අයගේ බලපෑමට නම් එයින් සාර්ථකකත්වයක් අත් කරගැනීම දුෂ්කර වේ.තමාගේ දියුණුව සලසා ගැනීමට තමා ම වගබලා ගත යුතුය . විශ්වවිද්‍යාලය ට ගිය පමනින් බුද්ධිමතුන් වී අනාගතය දියුනු කර ගැනීම එකවර කල නොහැකිය.සරසවි වරම් අහිමි වූ බොහෝ දෙනා ලෝකය වෙනස් කර ඇත.ඒ නිසා පරාජයන්ගෙන් සෑම විටම  පාඩමක් ඉගෙනගන්න ට උත්සාහ දැරිය යුතුය.හැකි සෑම විටම අන්‍යයන්ට ද උදව් උපකාර කල යුතු අතර තම දියුණු මෙන්ම අන්‍යයන්ගේ දියුණුව දෙස ද සතුටු සිතින් සොම්නස් වීමටද හැකි විය යුතුය .

බුදුරජාණන්වහන්සේ ද වදාලා ඇත්තේද වීර්යය ඇත්නම් කල නොහැක්කක් නැත යනුවෙනි.තම අභිමතාර්ථ ඉෂ්ට කරගැනීමට වීර්යය,විශ්වාසය සහ කැපවීම අනිවාර්යයෙන් තිබිය යුතුය. ධම්ම පදයේ ගාථාවක මෙසේ ඇත.

උට්ඨානවතෝ සතිමතෝ

සුචිකම්මස්ස නිසම්මකාරිනෝ

සඤ්ඤතස්සච ධම්මජීවිනෝ

අප්පමත්තස්ස යසෝභිවඩ්ඪති

 උත්සාහවත්,සිහිනුවණ ඇති,පිරිසිදු ක්‍රියා ඇති,විමසාබලා කටයුතු කරන හික්මීමකින් යුතු ධාර්මිකව වෙසෙන පමානොවන අයගේ යසස වර්ධනය වේ යැයි  දක්වා ඇත.

එසේම, බුදුරජාණන්වහන්සේ ත්‍රිවිධ වීර්‍යෙන් ගැන වදාළ සේක.එනම්,

•ආරම්භක ධාතු 
•නික්ඛම ධාතු 
•පරක්කම ධාතු 
                              ලෙසිනි.

ඔබ තමන්ගේම කියලා ව්‍යාපාරයක්  ආරම්භ කිරීමට යනවානම් ඒ  ගැන යම් කිසි ආරම්භක සිතුවිල්ලක් පහල  වන අතර අධ්‍යාපනය ලබන කෙනෙක් නම් යම් කිසි විභාගයට මුහුණ දීමට සැරසෙනවානම් එය ජය ගැනීමට ඊට සුදුසු වැඩ පිලිවෙලක් අදාල අය ගේ සිත තුල ජනිත වේ.එකී මුල්ම සිතිවිල්ල හෙවත් වීර්‍යෙ ආරම්භක ධාතු ලෙස හැදින්වේ.
එලෙස පටන් ගනු ලැබූ සිතිවිල්ල නැතහොත් ඒ කාර්යය ඉදිරියට අතරමග නොනවත්වා නිසි ලෙස ඉදිරියට කරගෙන යෑමට ඇති කර ගන්න වීර්යය නික්ඛම ධාතු ලෙසින්ද හැදින්වේ .
එලෙසම තමන් වෙත පැමිණෙන සියලු කරදර බාධක මැඩ පවත්වා ගෙන අභිමතාර්ථ ඉටු කර ගැනීමට ඉදිරියට යෑම පරක්කම ධාතු ලෙස හැදින්වේ .

ඒ අනුව දියුණුව කරා යන ගමනේදී වීර්යය හා විශ්වාසය තිබිය යුතුම ගුණාංග වේ.
දියුණුව කරා යන ගමනේදී තමන් තමාවම විශ්වාස කල යුතු අතර අවට සිටින අය විවිධත්වයෙන් යුක්ත නිසා ඔව්න්ගේ අදහස් උදහස් ක්‍රියාත්මක කිරීමේදී තම බුද්ධිය මෙහෙයවා ක්‍රියා කල යුතුය.හැකි සෑම විටම ස්වෝත්සාහයෙන් නැගිටීමට හුරු විය යුතුය.ඔබ යනු ඔබ සමීපව ඇසුරු කරන අයගේ අදහස් හා ක්‍රියාකලාපවල  සංයෝජනයක් බවට ද පත්විය හැකි ය.ඒ නිසා තමාගේ අභිමතාර්ථ ඉටු කරීමේදී ඇසුරු කරන පුද්ගලයන් ගැනද සැලකිලිමත් විය යුතුය .

එසේම තෝමස් අල්වා එඩිසන් විදුලි බල්බය නිපදවීමේදී 1014 වතාවක් අසාර්ථක වූ බැවින් සියල්ලෝම පවසා සිටියේ එය නිශ්ඵල උත්සාහයක් ලෙසිනි.නමුත් ඔහු උත්සාහය අත් නොහල අතර අවසානයේ විදුලි බල්බය සොයා ගන්නා ලදී.ඒ අනුව සෑම පරාජය වීමක් තුලම ඇත්තේ හරවත් වූ පාඩමකි.ඒ බව අවබෝධ කරගනිමින්  තමන්ගේ ඉලක්කය ගැන දැඩි විශ්වාසය කින් දියුනුව කරා යා යුතුය. 
දියුණු වීමට ජයග්‍රහණය ට ඇති හොදම මූලික සංකල්පය වන්නේ ප්‍රතික්ශේප වීම, පරාජය වීම නොවේද ? එහිදී සිතට නැගෙන සිතිවිලි නිසා ප්‍රබල අරමුණක් ඇති කර ගත්තොත් දියුණුව කරා යන ගමනේදී කිසිවෙකුට ඒ පුද්ගලයා නැවැත්වීමට නොහැකි ය.
යමෙක් ප්‍රතික්ශේප වීම් පරාජය වීම් වලට මුහුණ දී නැත්නම් සත්‍ය ලෙසම ඔහු වාසනාවන්තයෙකි.අපගේ ජීවන ගමනේ පරාජයන් හමුවේ ඇතැමුන් සතුටු වෙති.පරාජය වුණා කියා තමන්ට අපහාස කල ඒ පුද්ගලයන් ට දිය හැකි හොදම  පිලිතුර වන්නේ   තමන්ගේම  වීර්යයෙන් තම  දියුණුව කරා ගොස් ස්ථාවරත්වයට පත්වීම වේ.
පරාජයන් හිතට නොගෙන ජයග්‍රහණයන්ගෙන් උදම් නොවී  මැදි සිතින් සිටීම වඩාත් යහපත් වේ.මදක් සිතන්න.යමකින් පරාජය වූ විට ඒ ගැනම සිතමින් සිටියොත් කිසිදින දියුනුව අසලටවත්‍ යා ගත නොහැකිය.එසේම යමෙක් ජයග්‍රහණයේදී නැත්නම් දියුනුවේදී මාන්නයෙන් යුත් අදහස් වලින් සිටියොත්  ඒ දියුනුව නැවත අසාර්ථකත්වයකට පෙරලෙනු ඇත.නිදසුනක් ලෙස යම් පුද්ගලයෙක් ව්‍යාපාරයක් ආරම්භ කර මුල් මාස 6 තුල තමා ව්‍යාපාරය ට ආයෝජනය කල මුදලින් හරි අඩක් උපයා ගත් නිසා ඊට අධික සොම්නසින් ඒ ගැනම සිතා ඉදිරිය ගැන කිසිදු තීරණය ක් නොගෙන සිටියොත් වන්නේ ලැබූ මුදලද පසුව අහිමිව ගොස් ලද සුලු දියුණුව ද පිරිහීමට ලක්වීමයි.

එබැවින් පරාජයන් වලට හිත කඩාවැටීමට ඉඩ නොදී විශ්වාසය තුලින් ඇති කරගන්නා වීර්යයෙන් තමාගේ දියුණුව ඇතිකර ගත යුතුවේ.


Article Writer - Hashini Imalsha

ජීවිතය යන මහා බර - කෙලෙසද සැහැල්ලු කර ගන්නේ

"බිදුණු කලට අමතක කළ නොහැකි නම් සිතින්

බිදෙන බදුන් කෙලෙසක සුරකිම් ද ආදරෙන්."

මෙම සුමිහිරි ගීතය ඇසෙන විට ඔබට හැගෙන්නේ කුමක්ද? එක්වරම බිදෙන වීදුරු වගේ ද්‍රව්‍යයන් පිළිබඳ සිතට හැගෙන්නේ ද? නැත්නම් මෙහි පවසා ඇති ගැඹුරු අර්ථය වටහා ගැනීමට හැකියාව ලැබේ ද? ප්‍රියානන්ද විජේසුන්දර මහතා ලියන ලද පුන්සිරි සොයිසා නම් ගායකයා විසින් ගායනා කරනු ලබන මෙම ගීතය ඉතා අපුර්ව වූ ගැඹුරු අර්ථයක් මිනිසාට වටහා දීමට උත්සාහයක යෙදී ඇති බව තේරුම් යාමට වැඩි වෙලාවක් ගත වන්නේ නැත.

කුමක්ද මේ ගීතයෙන්  වටහා දීමට ගන්නා උත්සාහය ? මෙහි දක්වා ඇති ගැඹුරු දහම අප බුද්ධියෙන් විමසා බැලිය යුතු ය.බුදු දහමට අනුව වාග් සුචරිතය,කාය සුචරිතය පිළිබඳ උගන්වනු ලබයි.ජීවිතයේ තිබෙන අනිත්‍ය,දුක්ඛ බව වගේම වෙනස් වන බව,බිදෙන සුළු බව  අපට තේරුම් යාමට මෙම ගීතය රචනා කර ඇති බව අර්ථය නිවැරදිව තේරුම් ගැනීමෙන් වටහා ගැනීමට හැකියි.ඉහත දැක්වූ අනිත්‍ය යනාදී කරුණු මොහොතින් මොහොත දකිමින් ඒ අනුව ක්‍රියා කරනවා නම් දුක වේදනා සහ සුඛ වේදනා අපට ඇති නොවේ.ගීතයේ සදහන් කරන ආකාරයට අපගේ මේ ජීවිතය බිඳෙන බඳුන් ලෙස සිතා ක්‍රියා කිරීමට අපට නොහැකි මන්ද?

ජීවිතයක් අවසන් වී තිබෙද්දී එය අපගේ සිතින් අමතක නොකර දුකෙහිම ගැලී සිටියහොත් ඒ වෙනසට අනුව හැඩ නොගැසුණහොත් කවදා හෝ විදීමට,විනාශ වීමට තිබෙන මෙම ජීවිතය අප කෙලෙස ගත කළ යුතුදැයි කියා අප තේරුම් ගෙන අවබෝධ කර ගත යුතුය.
ජීවිතය අපට කොයි මොහොතේ,කොයි දිනයක,කුමන අවස්ථාවක අත්හැර යෑමට සිදු වේ දැයි අපට කිව නොහැකි ය.මෙය විනාශ වීමට වයස් භේදයක් නැත.මහලු වියට ගොස් මරණයට පත් වේ යැයි අපට නිශ්චිතව කිව නොහැක.වර්තමානයේ බොහෝ තරුණ පිරිස්,ළමා වියේ පසුවන අය අකාලයේ මරණයට පත් වේ.ඒ නිසා අපට තේරුම් ගැනීමට ඇති එකම සත්‍යය නම් අපගේ ජීවිතය කුමන හෝ වෙලාවක අත්හැර  යෑමට තරම් අප හිත ශක්තිමත් කරගෙන සිටිය යුතු බව යි.
අප උපන්දා සිට ගෙවන ජීවිතයට අනන්‍යතාවයක් ගොඩනඟාගෙන ඒ ඔස්සේ ජීවිතය ජීවත් කරයි.ඒ වගේම අප විසින් තෝරාගත්  ජීවිතයන්,අපගේ සමීපතමයන්  කරගෙන ඒ අයට ආදරය කිරීමට පෙළඹේ.ඒවා නිසාම අපි හිංසා පීඩනයට ලක් වේ.ශෝක වෙයි. එතන අපට ඇති වන්නේ දුක් වේදනාව පමණි.ඒ වගේම කීර්තියට,ප්‍රශංසාවට ලක් වීම තුළින් අප සතුටු වෙයි.මෙය සුඛ  වේදනාව ලෙස හඳුන්වනු ලබයි.

මෙසේ ඇතිවන  සුඛ හා දුක්ඛ වේදනාවන් තුළින් අපගේ මානසික ස්වභාවය ද තීරණය කරයි.එනම් අප එකිනෙකාට ලබා ඇති අප්‍රමාණ අගයන් අනුවයි.අප සිතන දෙය ඔවුන් තුළින් අපට නොළැබුනහොත් අපගේ සිතෙහි ක්‍රෝධය,ඊර්ෂ්‍යාව ආදී   දුර්ගුණයන් වැඩීමක් සිදු වේ.
අප එසේ නම් කළ යුත්තේ අන් අයගේ ජීවිත වලට අගයන් නොදී සිටීමද ? නැත.අප තේරුම් ගත යුත්තේ ඉහත ගීතේ සදහන් ආකාරයට ජීවිතය කොයි මොහොතේ,කොයි ආකාරයට වෙනස් වුවත් අප එම වෙනස තේරුම් ගෙන ආදරය කළ යුත්තේ ජීවිතය යනු  බිඳෙන,නැතිවන දෙයක් යැයි දැනගෙන ය.අප අපගේ ජීවිත වලට වගේම අපගේ නොවන ජීවිත වලටත් මෙලෙස ආදරය,කරුණාව  දැක්විය යුතුය.බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශනා කළ ප්‍රකට දහම් කරුණක් නම් 'සබ්බේ සත්තා භවන්තු සුඛිතත්තා' යනුවෙනි.එනම් 'සියලු සත්ත්වයෝ සුවපත් වෙත්වා!' යනුවෙනි.
මෙහිදි බුද්ධියෙන් සෑම දෙයම තේරුම් ගැනීම තුළින් ලෝභ,ද්වේශ,මෝහ යනාදියයෙන් බොහෝ දුරට දුරු වූ මෛත්‍රී සම්පන්න සමාජයක් අපට බිහිවෙයි.එලෙස බිහිවන සමාජය අපගේ ජීවිත වලට කොයිම මොහොතක්වත් බරක් වන්නේ නැත.නිවන පවා ළගා කර ගැනීමට හැකි වන්නේ මෙවන් ජීවිත වලටයි.

ඔබ සිතන්න අප කන්දක් තරණය කිරීමේදී පුළුවන් තරම් බර ගෙන යාම අඩු කරයි.කුමක්ද යත් බර අඩු කරන තරමට අපට කන්දට නැගීම පහසු වනවා මෙන්ම සිතනවාටත් වඩා ඉක්මනින් අපගේ ඉලක්කය ජයග්‍රහණය කර ගැනීමට ද, එමගින් හැකියාව ලැබේ.ජීවිතයද එසේ ය.ජීවිතය ඉදිරියට ගෙනයාමට නම් ඉහත කී දුර්ගුණයන් හිතින් අයින් කර ගැනීම තුළින් විමුක්තියට ඉක්මනින් නිදහසේ ළගා වීමට හැකියාව ලැබෙයි.
අප කුඩා කාලයේ සිට විශාල මානසික පීඩනයකින්  ජීවිතය ගෙනයාමට උත්සාහ කරයි.මෙය අපගේ ජීවිත බරට බොහෝ ලෙස බලපායි.අපගේ සිත තුළ වෛරක්කාරයෙක් , තරහා කාරයෙක් සිටී නම් ඒවා ජීවිතය තිබෙන තුරාවට ඉදිරියට ගෙන යාමට උත්සාහ කිරීම අපේ ජීවිතය අපිම විනාශ කර ගැනීමක් වැනිය.
ඒ වගේම තමා මිතුරන් වැඩි වීම නිසාද අපගේ  ජීවිතයට බරක් ඇතිවෙන බව ධර්මයට අනුව පවසයි.එනම් සතුරන් කෙරෙහි තරහව ඇති වනවා මෙන්ම මිතුරුකම ඇලීම නිසා හිතේ ලෝභය ද ඇති වේ.පවු කරන පුද්ගලයා වගේම පින් කරන පුද්ගලයා ද  සිතේ බරක් උසුලාගෙන ජීවත් වෙයි.එනම් පින් කරන පුද්ගලයා තමන් බරක් උසුලාගෙන සිටින බව ඔහු/ඇයවත් නොදන්නා බවයි සදහන් කරන්නේ.සුත්ත නිපාතයේ සුද්ධට්ඨක සූත්‍රයේ සඳහන් පරිදි "පුඤ්ඤෙ ච පාපෙ ච අනූපලිත්තො"  සංකල්පයට අනුව පිනෙහි හා පවෙහි නොඇලුනු,නොගැටුණු සිත් ඇති ව නිදහස්ව කළ යුතු දෙය කරමින් සිටීම ජීවත් වීම බව පෙන්වා දෙනු ලබයි.මෙයින් පින් නොකළ යුතුයැයි නොකියවෙන අතර, පිනෙහි ඇලීමෙන් වැළකී කටයුතු කිරීමට අනුබල දෙයි.
මෙලෙස බරක් නැති ජීවිතය පිළිබඳ අපට තේරුම් ගැනීමට හැකි වන්නේ 'දැන් මම ලෑස්තියි මැරෙන්න කියා' කලබල නොවී එම සත්‍යය තේරුම් ගැනීමට හැකි පුද්ගලයෙකුට පමණයි.මරණයට අපට ලෑස්ති වී සිටීමට නොහැකියි.එයද බරකි.අපගේ සිතට අනුව රෑට නින්දට යන විට කොයි දවසක හෝ නින්ද ගියාම නැගිට්ටේ නැතුවාට කමක් නෑ  කියා නිදාගැනීමට අප අපගේ ජීවිතය සැහැල්ලු කරගෙන නම් එතනයි අප හරියාකාරව ජීවිත බර  ඉවත් කරගෙන සිටින්නේ.
මේ ආකාරයට ඉහත සත්‍යය තේරුම් ගෙන ඒ ඔස්සේ ජීවිතය බරින් තොරව ඉදිරියට ගෙන යාමට හැකි නම් ජීවිතය නිදහස්,සැපවත් වී ඇති බව අපට තේරුම් යයි.
ධර්මයට අනුව අප හැම වෙලාවෙම  ක්‍රියා කරමු.එවිට ජීවිතය පහසුවෙන් ඉලක්ක කරා ළගා කර ගැනීමට හැකියාව ලැබෙනවා සත්‍යයයි.

Article Writer - Thakshila Srimali

අන්තර්ජාලයට ඇබ්බැහි වීම නිවැරදි මාවතකට ගන්නේ කෙසේද ?

"වඳුරාට දැලි පිහිය අහු වුනා වගේ" මේ කියමන සැවොම අසා නැතුවාට සැක නැත.පුංචි කාලයේ සිට අප මේ ආප්තෝපදේශය අසා තිබේ.මෙයින් පවසන ආකාරයට  වඳුරාට දැලි පිහිය හසු වූ විට එය භාවිතා කිරීම පිළිබඳ අවබෝධයක් නැති බැවින් ඌගේ සාමාන්‍ය චර්‍යාවන්ට එය යොදාගෙන තමාට ම හානිදායක දේ සිදුකර ගනියි.ඒ වගේම  මිනිසුන් වන අප වර්තමානයේ නව තාක්ෂණයට අයත් අන්තර්ජාලය නිවැරදිව භාවිත නොකළහොත් සිදුවන්නේ ද වදුරාට සිදු වු දේමය.

මුලින්ම අපි අන්තර්ජාලය ගැන යම් කිසි අදහසක් අපගේ ඔලුවට ගැනීම වඩා හිතකර වන්නේ එයින් අන්තර්ජාලය අප කුමටද භාවිත කරන්නේ සහ නිවැරදිව තේරුම් ගෙන අවශ්‍ය දේට පමණක් මෙය යොමු කිරීමට හැකියාව ලැබෙන නිසාය.ලෝකය පුරා පැතිරුණු ,ඕනෑම අයෙකුට පිවිසිය හැකි,එකිනෙක හා සම්බන්ධ වූ,පරිගණක ජාලයන් ගෙන් සැදුම්ලත් ජාලය අන්තර්ජාලය යනුවෙන් හැදින්වීමට හැකි ය.එහි දත්ත සම්මත අන්තර්ජාල ප්‍රොටොකෝලය (internet protocol-IP) භාවිතයෙන් පැකැට්ටු ලෙස සම්ප්‍රෙෂණය වේ.මෙයට කෝටි ගණනක් වූ කුඩා ගෘහාශ්‍රිත,ව්‍යාපාරික  හා රාජ්‍ය ජාලයන් ඇතුළත් වන අතර විද්‍යුත් තැපෑල,මාර්ග ගත සංවාද,ලිපිගොනු  සංසරණය හා විශ්ව ව්‍යාප්ත වියමනේ ඇති වෙබ් පිටු හා අනෙකුත් ලිපි ආදි වූ තොරතුරු හා සේවාවන් ද අයත්වේ.

මෙලෙසින් එක් වු අන්තර්ජාලය තුළින්  අලුත් දැනුමක් ලබා ගැනීමට,නොදන්නා දෙයක් පිළිබඳ කරුණු වැඩිදුර අධ්‍යයනය කිරීමට,තොරතුරු එකිනෙකා අතර හුවමාරු කරගැනීමට,අලුත් සම්බන්ධතා ගොඩනඟා ගැනීමට  සහ විනෝදය,ආස්වාදය උදෙසා ද අප අන්තර්ජාලය පරිහරණය කිරීමට වර්තමානය වන විට පෙළඹී ඇත.
මීට වසර කිහිපයකට පෙර අපට දැනුම ලබා ගැනීම සඳහා තිබුණේ ඉතා සීමිත මාර්ග ප්‍රමාණයකි.අද වනවිට ඒ මාර්ග පුළුල් වී ලෝකයේ එක් තැනක ඇති දැනුම වඩාත් වේගවත්  ලෙස කෙටි කාලයක් තුළ ලබා ගැනීමේ හැකියාව ලැබී ඇත.
අප බොහෝ දුරට අන්තර්ජාලය තුළින් භාවිත කරන්නේ සමාජ ජාලකරණ වෙබ් අඩවි වේ.එනම් විශේෂයෙන් ෆේස්බුක්(facebook),යූටියුබ්(youtube),ට්විටර් (twitter),ඉන්ස්ටාග්‍රෑම් (instagram) ආදී මාධ්‍යයයන් ය.මෙම වෙබ් අඩවි වලින් පරිශීලකයන්ට තම පෞද්ගලික පිටුවලට විශාල විවිධත්වයකින් යුත් අංග එකතු කර ගැනීමටත්,තමන් පොදුවේ ආශා කරන දේ පිළිබඳ දැක්වීමටත්,අන් අය හා සම්බන්ධ වීමටත්,තමා රුචිකරන චිත්‍රපට-වීඩි‍යෝ දර්ශන ආදිය නැරඹීමටත් හැකියාව ලබා දේ.

මෙලෙස භාවිතා කරන අන්තර්ජාලය මානසික සෞඛ්‍ය පැත්තෙන් ගතහොත් ඉතා වැදගත් දෙයක් වනුයේ පුද්ගල සබඳතා පැවැත්වීමට හැකිවීම තුළිනි.යම් පුද්ගලයෙක් තනි ව ජීවත් වනවාට වඩා සබඳතා ඇතිව ජීවත් වීම ඉතා පලදායි වේ.අන්තර්ජාලය නිසා  මිත්‍ර සම්බන්ධතා ඇති කර ගත හැකිය.විවිධ සමාජ භීතිකා,සමාජ කුසලතා අඩු වීම වැනි දුර්වලතා අන්තර්ජාලය තුළ දී මතු වන්නේ නැත.
ඒ වගේම FB, Twitter  වැනි සමාජ ජාලා වෙබ් අඩවි ඔස්සේ අතීතය නැවත ජීවමාන කරගැනීමේ හැකියාව ද ලැබේ.වසර ගණනාවකට පෙර සිටි පාසල් මිතුරෙකු,විදේශයක පදිංචි ව සිටින නෑයෙකු,හිතවතෙකු සමග කිසිදු අපහසුතාවයකින් තොරව  අන්තර්ජාලය ඔස්සේ සබදතා අලුත් කර ගැනීමේ හැකියාව ලැබේ.
මීට අමතරව ප්‍රධාන වශයෙන් මුලින් සදහන් කළ ආකාරයට දැනුම අලුත් කර ගැනීමට ලැබේ.කටවහරට පවසන ආකාරයට අපට මරණයට පත්වන තුරු ම ඉගෙනීමේ නැවැත්මක් දැකිය නොහැකි ය.එයින් පෙනෙන්නේ ජීවත් වන තාක්  ම අපට ඉගෙනීමට බොහෝ දේ ඇති බවයි.අන්තර්ජාලය හරහා ලෝකයේ ඇති බොහෝ දැනුම් සම්භාරයක් අපට පහසුවෙන්ම ලබා ගැනීමට හැකි ය.

බොහෝ මිනිසුන් අන්තර්ජාලය  මෙවැනි ඵලදායි දෙයකට යොමු නොකර මානසික සෞඛ්‍ය පිරිහෙන ආකාරයට භාවිත කරයි.විශේෂයෙන් ළමුන්ට මෙය පරිහරණය කිරීමට  ඉඩ සැලසිය යුත්තේ මවුපියන්ගේ අධීක්ෂණය යටතේය.අන්තර්ජාලයේ ඇති දරුණු දර්ශන ,ලිංගික දර්ශන  පරිහරණය කිරීමට ඉඩ සැලසීම තුලින් ඔවුන් විවිධ මානසික බලපෑම්වලට ලක්විය හැකි.නවයොවුන් වියේ පසුවන අය නොදන්නා පුද්ගලයන් සමග අනතුරුදායක සබදතා පැවැත්වීමට අන්තර්ජාලයෙන් ඉඩ සැලසෙන බැවින් වංචනිකයන්ගේ රැවටිලිවලට හසු වීමට ඇති අවස්ථා ඉහළයි.මේ තුළින් සිදු වන්නේ අන්තර්ජාලය රකුසෙක් කර ගැනීමයි.

බොහෝ ඉගෙන ගන්නා ළමයින් ද,වැඩිහිටියන් ද,ඉහත ආකාරයට අනවශ්‍ය දේට ඇබ්බැහි වීම  තුළින් තමන්ගේ ජීවිතය අඩියෙන් අඩිය පහළට තල්ලු කර ගන්නේ තමන් විසින්ම ය.අන්තර්ජාලය තුළින් ඉගෙන ගන්නා ළමයෙක්ට තමන්ට ඉගෙනීමට ඇති විෂය කරුණු  පිළිබඳ වැඩිදුර අධ්‍යයනය කිරීමටත් තමන්ගේ දැනුම වර්ධනය කර ගැනීමටත්,ඉතා හොඳ දක්ෂ ළමයෙක් වීමටත් අවකාශය උදාකරගත හැක.
ඒ වගේම දියුණුවට පත් වීමට ආසාව,කැපවීම තිබෙන පුද්ගලයෙක්ට බොහෝ අවවාද,ආදර්ශ,දියුණු වීමේ උපක්‍රම,ව්‍යාපාර ආදියට ඉවහල් වන දැනුම ආදිය ලබා ගැනීමට ඕනවටත් වඩා කරුණු කාරණා අන්තර්ජාලය තුළින් ලබා ගැනීමට පුළුවනි.

අප මෙලෙස නිවැරදි දේට පමණක් භාවිත කිරීම තුළින් වැරදි මාවතට යොමු වීම අපටම වළක්වා ගත හැකිය.එතුළින් පරිසරය විදීමට ඇති කාලය,සැබෑ ජීවිතයේදී මිතුරු මිතුරියන් ඇසුරු කිරීමට ඇති අවකාශය අපට ඉතිරි කරගත හැකි ය.අනවශ්‍ය දේ පමණක් මග හැරේ.තමන් තමන් ගැන අවබෝධයෙන් සිතා ක්‍රියා කිරීම තුළින් අන්තර්ජාලය වැනි නව තාක්ෂණය නිවැරදි ආකාරයට භාවිත කරන ආකාරය තේරුම් ගෙන තමන්ගේ දියුණුවට ඇති කාලය නිසි පරිදි භාවිතා කර ඔබව ජයග්‍රහයකයෙක්,දියුණු පුද්ගලයෙක් බවට පත් කරගත හැකි ය.
එනිසාවෙන් අවසාන වශයෙන් පවසන්නේ අන්තර්ජාලය අපගේ ජීවිතය කර නොගෙන තමන්ගේ දියුණුවට ඉවහල් වන එක් කොටසක් බවට පත් කරගන්නා ලෙසයි.එයින් අපට අන්තර්ජාලය ඵලදායී දෙයක් ලෙස  යොදා ගැනීමට අවකාශය ලැබෙනවා නොඅනුමානය.



Article Writer - Thakshila Shrimali

පාඩම් කලාට මතක නැද්ද ?

ඔබ‍ට මතකද අද උදේට කෑවේ මොනවද කියල ? එතකොට ඊයේ සහ පෙරේදා  උදේ මොන මොනවද කෑවේ ?????? සමහරුන්ට මොනවද කෑවේ කියල අමතක  ඇතිමුත් සමහරුන්ට මතක ඇතැයි සිතමි. 

මෙලෙස මතකය රදා නොසිටීම සැලකිය යුතු ප්‍රශ්නයකි.මතකය ගැන විමසීමේදී මොළය ගැන කිව යුතුය. 

මොළය ගැන සරල හැදින්වීමක්‌ මෙසේය. මතකය හා බද්ධව ඇති සිරුරේ වැදගත් ඉන්ද්‍රියකි මොළය. 1 1/2kg පමණ බරකින් යුතු මෙහි ස්නායු බිලියන 75-100ත් අතර ආසන්න ප්‍රමාණයක් ඇත. එසේම මේදය 60% ලෙස අධිකවම ඇත්තේ මෙහිය. මොලයේ ආරක්ෂාවට,

• වරාශිකාව 
•ජලාකාර පටලය 
•වීනාoශුකාව 

              ලෙස ස්ථර තුනක් ඇත.එසේම මොළය මගින් සෑම ක්‍රියාවක්ම පාලනය ද  කරයි. 


බුද්ධ දේශනා වල කරුණු සලකා බැලීමේදී මතකය  දුර්වල වීමට හේතු බුදුරජාණන් වහන්සේ වක්‍රාකාරව වදාරා ඇති සේක. ඔබ‍ අසා ඇති, 

          °ආශාව
          °තරහව 
          °අලස බව සහ නිදිමත
          °සැකය
          °විසිරෙන බව 

ආදිය කරුණු අමතක වීම යන සාධකය හා සබැදූ විට මෙසේ විග්‍රහ කල හැක.
පිරිසිදු වතුර වීදුරුවක් ගෙන එයට තීන්ත බිදුවක් දැමූ ක්ෂණයෙන් අපිරිසිදු වේ. ඒ අනුව දරුවෙක් පාඩම් පොත ගෙන කොතරම් නිරවුල් හා අධිෂ්ඨානී මනසින් ගිය ද ඔහුගේ හෝ ඇයගේ අතෙහි පොතට අමතරව  ජංගම දුරකථනය ඇත්නම් එකී කරන කාර්ය නිෂ්ඵල වේ.එවිට සිත නිසැකවම යොමු වන්නේ පොතට නොව දුරකථනයේ විවිධ විශේෂාංග හා සමාජ මාධ්‍ය ජාලා වැනි මාධ්‍යයන් තුළට වේ. මේ ආශාව නිසා පාඩම් මග හැරේ. 

දෙවනුව දරුවකු පාඩම් කරන විට ඒ මොහොතේ යම් කරුණක්‌ නිසා දැඩි ද්වේශයෙන් පසු වනවානම් ඒ සිතිවිලි නිසා ද පාඩම් මතක නොසිටී. 

තෙවනි කරුණ ගත් විට පාඩම් කිරීමට සූදානම්  වන දරුවා පොත අතට ගත් විගස ම නිදිමත පැමිනීම සිදු වුනොත් ඒ අලස කම නිසාද පාඩම් මතක නොසිටී. බුදුරදුන් අoගුත්තර නිකායේ සප්තක නිපාතයේ පචලායන සූත්‍රයහි අලස බව නැති කිරීමට සප්ත කරුණු වදාරා ඇත. 

එසේම ඉගෙනගන්නා කරුණු ගැන සැකය උපදී නම් එහිදී ද මතකය කෙරේ බලපෑම් ඇති කරයි.

අවසන් ලෙස බලන කල පාඩම් කරන විට සිත එක අරමුණක තබා ගත නොහැකිව විසිරී පවතී නම් එවිට ද පාඩම් කරුණු මතක නොසිටින්න හේතු වේ. "දූරංගමං ඒක චරo" ආදී ගාථා වලින් පේන්නේද මේ මේ සිතේ විසිරෙන බවයි.විෂය කරුණු  ඇහුම්කන් දී  ධාරණය කර ප්‍රශ්නය නඟමින් ලේඛනයේ යෙදීම නිසා පාඩම් මතක සිටීමට සිදු  වේ. 

ඉහත කරුණු මෙන්ම විද්‍යානුකූලව ගත් විට අමතක වීමට තවත් කරුණු බලපෑම් කරයි. මතකයේ ප්‍රධාන අංගය මොළය වේ. යමෙක් අධික ලෙස දුම් පානයට ඇබ්බැහි වූවේ නම් මොළේ ස්නායු දුර්වල වී මතකය හීන වී යයි. ප්‍රමාණවත් නින්දක් නොමැති වීම නිසා සිතිවිලි වල උත්තේජනය අවම වන අතර උදෑසන ආහාර වේල අතපසු කිරීම නිසා සහ සීනි අධිකව පාරිභෝජනය නිසා ද මොලයේ ස්නායු දුර්වල වී මතක ශක්තිය හීන කරයි. එසේම ඔබ‍ දන්නවද? මොළයට ඔක්සිජන් අවශ්‍ය බව.පරිසර දුෂණය නිසා අධික ලෙස කාබන්ඩයොක්‌සයිඩ් වායුව පිට වීම නිසා ඒවා අවශෝෂණය වීම නිසා ද මොළයේ ස්නායු ක්‍රියාකාරිත්වය අඩපන වේ. 

විෂය කරුණු ආදිය මතක තබා ගැනීමට නම් එකී අධ්‍යාපන කරුණුවලට ආශාව තිබිය යුතු අතර සෑම විටම 'මට පුළුවන්' යන සුභවාදී සිතුවිලි වලින් යුතු විය යුතුයි.පාඩම් කරන විට ශබ්ද නගා කියවීම මෙන්ම තමා ඉගෙනගත් කරුණු සම වයස් යාලුවන්ට හෝ අසල්වාසී දරුවන් ට නැත්නම් චිත්තරූප මවා හෝ  විෂය කරුණු ආවර්ජනය කිරීම නිසා ද මතකය වර්ධනය කිරීම කල හැක.එක දිගට මනස වෙහෙසීම නිසා කරුණු බහුතරයක් ධාරණය කර ගැනීමට යාමෙන් ද කරුණු අල්පයක් පමණක් මතක හිටිම නිසා එවිට සුළු  විවේකයක් ගැනීම යහපත් වේ. පාඩම් කරන විට පැණි රස ආහාර ගැනීමද අලස බව දුරලා පාඩම් මතක තබා ගැනීමට හේතු වේ. 

බොහෝ දරුවන් කෘතීම ආහාර ගැනීමට හුරු වී ඇත.එය මොළය ට පමණක් නොව මුළු සිරුරටම අහිතකර වේ. මොලයේ මේදය අධිකව ඇති නිසා ඒ  ඔමේගා - 3 සංඝඨක අඩංගු ආහාර මෙන්ම ලුණුවිල ආහාරයට ගැනීම නිසා එහි ඇති ලවණ සංඝඨක නිසා මානසික ආතතිය පාලනය කරයි.එසේම ෆෝලික්‌ හා බී විටමින් ඇති ආහාර ගැනීම නිසා මානසික අවපීඩනය මඟ හරවා ගත හැකි ය.ධාන්‍ය වර්ග ද ඉතා ගුණදායක වේ. එසේම ජලය පානය ද ඉතා වැදගත් වේ.මේ පෝෂ්‍ය කොටස් ගැනීම නිසා යම්තාක්  දුර‍ට හෝ මොළය වර්ධනයට අවශ්‍ය පදාර්ථ ලැබේ. 

ඒ අනුව පාඩම් කරන දරුවෙක් නම් තම කායික මානසික නිරෝගීතාවය පිළිබඳ ව වඩා සැලකිලිමත් විය යුතුය.


Article writer - Hashini Imalsha

උතුම් ගුණයකි දෙමව්පියන්ට සැලකීම

මේ ලිපිය කියවන ඔබ මදකට නතර වී සිතා බලන්න ඔබ නිසි ලෙස දෙමාපියන්ට සලකනවද?  නැද්ද ? 
නැතිනම් දෙමව්පියන්   ට සලකා ගත නොහැකිව ඔබ  පසු තැවෙනවද? 
තමන්ගේ අසරණතා නිසා වැඩිහිටියන්ට සලකාගැනීමට නොහැකි ව පශ්චාත්තාපයට පත් වූ පිරිසක් ද වේ.නමුත් අද සමාජය තුළ පවතින ඛේදජනක තත්වය වී ඇත්තේ කොතරම් ධනය, බලය තිබුනද ඇතැමුන් තම මහලු දෙමව්පියෝ නිවසින් බැහැර නිරාහාරව කුටි වල රඳවා තැබීම, මහ මග දමා යාම සහ අනාථ නිවාස වල දැමීම ආදිය ඔබටත් මටත් ඇස ගැටෙන සංසිද්ධි වේ.

මේවාට වගකිව යුත්තන් කවරහුද?  
ලංකාව තුළ මහලු ප්‍රජාවගෙන් බොහෝ කොටසක් තම සැදැ සමය අනාථ නිවාස වල සිර වී සිටිති. වැඩිහිටි නිවාස ලංකාවට අවශ්‍ය ද ? යන්න තීරණය ඔබ සතුය. තම යුතුකම් වගකීම් නිසි ලෙස අවබෝධයෙන් කිරීම තුළින් මෙවැනි තත්ව දුරු කරගත හැකිය. 

කියෙව්වොත් පසක් වේවි උපුල් ශාන්ත සන්නස්ගල මහතා ගේ 'අම්මා' කෘතිය. එහි කථකයාද  සමාජ ස්ථාවරත්වයට පත් වූවද ඔහුට ද දෙමව්පියන් මිය යන තුරු ම  නිසි ලෙස උපස්ථාන කිරීමට නොහැකිව පසු තැවෙන්න සිදු විය. එසේම ජයතිලක කම්මැල්වීර මහතා රචිත 'තාත්තාගේ මළගම' කෘතිය ගත් විටද ඉහත කරුණම පසක්‌ වේ. පිටිසර ප්‍රාදේශයක ඉපිද තම පියා ඇතුළු පිරිස හැර කොළඹ රැකියාවට එන කථකයාට  නැවත පියා අවසාන වතවට දකින්නට ලැබෙන්නේ පුත්තලමේ කුඩා පැල් කොටයක සව් කඩදාසි මලින් සැරසුණු මල්වඩමක් ළග ලාබ මිනී පෙට්ටියක බහාලූ මෘතදේහයක් ලෙසිනි. 

ඉතින් දෙමව්පියන් ජීවිත් වී ඇති විට තමාට ඔවුන්ට උපස්ථාන කිරීමට අවශ්‍ය පහසුකම් තිබියදීත් එසේ නොකිරීම පහත් ක්‍රියාවකි. දසමස් කුස දරා අනෙක විධ දෝමනස්සයන් විඳ දරුවන් පෝෂණය කර සිප්කිරි පොවා උස් මහත් කල පසු දරුවන් දෙමව්පියෝ අමතක කර දමන තත්වයට පත් වී ඇත. ධනය කෙතරම් තිබුණ ද අසරණ දෙමව්පියන්ට කළගුණ සලකන්නේ නැත්නම් මිනිස් දම් සිතේ නැත්නම් ඒ දරුවන්ගෙන් ඇති ඵලය කිම ?
සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ විවිධ සූත්‍ර රැසකම දෙමව්පියන්ට සැළකීමේ ආනිසංස ද නොසලකා හැරීමහි ප්‍රතිඵල ද වදාරා ඇත.ඒ අනුව පරාභව සූත්‍රයේ දී මෙසේ වදාළ සේක ! 

"යෝ මාතරං  පිතරං වා - ජිණ්‌ණකං ගතයොබ්‌බනං,

පහු සන්‌තො න භරති - තං පරාභවතො මුඛං"

-ඛුද්දක නිකාය,සුත්ත නිපාතය,උරග වග්ගය,පරාභව සූත්‍රය

(යමෙක් ධනයෙන් ආඪ්‍ය වුවද මහලු මව පියා පෝෂණය නොකිරීම පිරිහීමට කරුණක්‌ වේ. )

මෙත්තා, කරුණා, මුදිතා සහ උපේක්ෂා යන බ්‍රහ්ම ගුණ කදම්භ මව්පියන්ට ඇති අතර බුදුරදුන් සිගලෝවාද සූත්‍රය තුළින් ද දෙමව්පියන්ට ඉටු කල යුතු යුතුකම් වගකීම් දක්වා ඇත.ඇතැම් අයට තමන්ගේ පෞද්ගලික අසරණ භාවයන් මත දෙමව්පියන්ට සලකා ගැනීමට නොහැකි වී ඇත.නමුත් ඔවුනට ජීවත් ව සිටින කාලය තුළ තම දෙමව්පියන්ගේ සිත් සතුටින් තැබීම උදෙසාත් මියගිය පසු මොනයම් හෝ ක්‍රමයකින් පිං පෙත් අනුමෝදන් කිරීම සිදු කල හැකිය.එයද ඔවුන් උදෙසා කරන යුතුකමකි.

බුදුරජාණන් වහන්සේගේ උතුම් වූ යථාර්ථවාදී දර්ශනය පවත්නා ලක්දිව තුළට බටහිර සමාජ සංස්කෘතීන්ගෙන් එන සියළුම දේ තෝරා බේරීමක් නොමැතිව වැලදගැනීම නිසා සමාජයේ මිනිසුන්ගෙන් උතුම් මිනිස්දම් ක්‍රමයෙන් ක්‌ෂය වී යමින් පැවතීමක් දිගින් දිගටම දක්නට ලැබේ.එසේ ම ඔබ සිතනවා ඇති  කන්න බොන්න අදින්න පළදින්න ඉන්න තැනක් ලබා දුන් පමණින් දෙමව්පියන්ගේ සිතේ සැනසුම ඇති වේ කියා, එහෙත් එය මුසාවකි.ඔවුනට කොතරම් මෙකී දේ ලබා දුන්නත් දරුමුණුබුරු සෙනෙහස ආදී මානසික සහනයට අවශ්‍ය කරුණු නැත්නම් ඔවුන් මානසික මෙන්ම කායිකව ද දුර්වල මට්ටමට පත් වේ. 

දෙමව්පියෝ මහලු වන විට ඔවුන්ගේ මානසික තත්ව වෙනස් වේ.එකී අනිත්‍යතාවය සියළුම දෙනාට පොදු වේ. එනිසා ඉවසීමෙන් මහලු වූ විට දෙමව්පියන් කරන කියන දේවල් ගැන සානුකම්පාව බලා ක්‍රියා කල යුතු වේ. 

අවසන් ලෙස කීමට ඇත්තේ  කිසිමදිනෙක දෙමව්පියන්ව තනි නොකරන්න... සෙනෙහස ලබා දෙන්න... යුතුකම් වගකීම් ඉටු කරන්න... යනුවෙනි. 



Article Writer - Hashini Imalsha

කළණ මිතුරු ඇසුර

එක්තරා හවසක ගැහැණු ළමයෙක් තමන්ගේ හොඳම මිතුරියට දුරකථන ඇමතුමක් ලබා ගත්තා.ඒ තමන්ගේ පෙම්වතා තමාට දවස් කිහිපයක සිට දුරකථන  ඇමතුමක් හෝ කෙටි පණිවිඩයක් වත් ලබා නොදුන් නිසාය.ඇය තම මිතුරියට කතා කොට පැවසුවේ තමාගේ පෙම්වතා දවස් කිහිපයක් කතා නොකළ බවත්, ඔහුට යම්කිසි කරදරයක් සිදුවීද යන්න බියක් තිබෙන බවයි.කිසිම දිනෙක මෙලෙස කතා නොකළ නොසිටි බව කී ඇය තම මිතුරියට කියා සිටියේ ඔහුට ඇමතුමක් ලබා ගන්නා ලෙසයි.තම මිතුරිය පාසල් යන කාලයේ සිට තමන්ව දන්නා නිසා තම පෙම්වතා ද  ඇයගේ මිතුරෙක් නිසා ඔහු ඇයට කතා කරයි කියා  සිතුවාය.

මිතුරිය ඇය වෙනුවෙන් ඔහුට දුරකථන ඇමතුමක් ලබා ගත්තා.ඔහු ඇයට පැවසුවේ තමා ඇයව අත්හැර දමු බවයි.මිතුරියට එය සිතා ගත නොහැකි විය.කුමක් නිසා ද යත් දන්නා කාලයක සිට ඔහුගේ සහ ඇයගේ ආදරය රණ්ඩු සරුවල් ,තරහ මරහ මැද අවුරුදු 5 ක් පමණ තිබු නිසා ය.ඇය තම මිතුරියට මෙය s.m.s  පණිවිඩයකින් පවසා සිටියේ ඔහු ගත් කුමන තීරණයක් වුවත් ඔයා අපේක්ෂාවෙන් පිළිගන්නවාද? යන්න පිළිබඳවයි.

ඇය හඩා සිටියේ තමන්ට ඔහු නොමැතිව ජීවත් විය නොහැකි බවත් , යළිත් එය සත්‍යයක් දැයි කියා ඔහුගෙන් අසා සිටින්නට කියා ය.ඔහුගේ අවසාන තීරණය එය විය.ඔහුට වෙන කෙනෙක් සිටින බවත්,තමා ඇයව අත්හැර දැමු බවත් කියා සිටින්නැයි අවසාන වතාවට ඇයට කියන්නැයි ඔහු කීවේය.

මිතුරිය  බොහෝ ඉවසීමෙන් තමාගේ මිතුරියට මෙය පවසා සිටියේ ඇය ඊළගට කුමන තීරණයක් ගනීදැයි  සිතා ගත නොහැකි නිසාවෙනි.එනම් තම මිතුරිය ඔහුට කෙතරම් ආදරය කරනවා ද කියා ඇය දැනන් සිටියා.
ඇය හුගක් හැඩුවාය.එක්වරම දිගු සුසුමක් හෙළා 'මම තීරණයක් ගත්තා' ඇය කීවාය.තමාගේ අම්මා, තාත්තා, සහෝදරයන් අමතක කොට  මරණය තෝරා ගත්තාය.

කරන්න යන මෝඩකම ගැන ඇයට අමතක වුණි.නමුත් ඇයගේ මිතුරිය ඇය අමතක නොකළාය.ළග නොමැති වුනත් ඇය සැනසීමට බොහෝ උත්සාහ කළාය.දුරකථනයෙන් ඇයගේ  සිත සැනසීමට , ඉදිරි ජීවිතය ගෙවන ආකාරය පිළිබඳ නිදි වරා ඇය සමග කතා කළාය.

ඔහුට තමන් ගැන ආදරයක් නොමැති නිසා ඇයව දමා ගියත්, තමන්ට ඇත්තටම ආදරය කරන අම්මා, තාත්තා, සහෝදරයන් සිටිද්දී තමන් ගැන කිසි ලෙසකින්වත්  නොසිතූ පුද්ගලයෙක් වෙනුවෙන් මැරෙන්න යන්නෙ කුමක් නිසාද කියා ඇසුවාය.

බොහෝ වෙලාවට මෙවැනි විටික තමාගේ ආදරය බිදී ගිය දුක පමණයි හිතට දැනෙන්නේ.තමන්ට ආදරය කරන, තමන් වෙනුවෙන් ජීවිත් වන අම්මා තාත්තා සිතට නැගෙන්නේ නැත.

නමුත් ඇය සෑමදේම  තම මිතුරියට කියා දුන්නේ තමන්ගේ මව ලෙසිනි.ජීවිතයේ තිබෙන වටිනාකම ඇයට තේරුම් කර දුන්නාය.හැගීම්වලට වඩා මෙවැනි අවස්ථාවල බුද්ධියෙන් තීරණ ගත යුතු බව තම මිතුරියට කියා දුන්නාය.
එතුළින් මිතුරිය ළග සිට  ඇය බේරා ගත්තාය.


මෙයින් තේරුම් ගත හැක්කේ හොදම මිතුරන්  අපව තනි නොකරන බවයි.අත්හැර නොයන බවයි.සැපේදි නැතත් දුකේදී ඔවුන් අප සමඟ සිටියි.බුදුරජාණන් වහන්සේ ද බුදු දහමට අනුව දේශනා කළේ කළ්‍යාණ මිත්‍රයන් ආශ්‍රය කිරීමටයි.ඔවුන් අපව කුමන ප්‍රශ්න ආවත් තනි නොකරයි.

මිත්‍රයන් අතර ලාභ අපේක්ෂාවෙන් ක්‍රියා කරන මිතුරන් ද සිටී.නමුත් කළණ මිතුරා ඔවුන්ගෙන් වෙන්ව හදුනාගත  හැකිය.එනම් බුදු දහමේ දක්වන ආකාරයට" තුට්ඨි සුඛායා  ඉතරීතරෙන" දුක සැප දෙකෙහිම තමා සමගම සිටින්නා කල්‍යාණ මිත්‍රයා' යනුවෙනි.

පියෝච ගරු භාවනීයෝ

චත්තාච වචනක්කමෝ

ගම්භීරංච කතං කත්වා

නෝවට්ඨානේ නියෝජයේ 

යමෙක් තමාගේ ශීල සම්පත්තියෙන් ඇසුරු කරන්නට ප්‍රිය වෙයිද , පාෂාණච්ජත්‍රයක් මෙන් වෙයිද ගුණ වශයෙන් සම්භාවනා කළයුතු  වෙයිද, ඇසුරු කරන්නන්ට යහපත පිළිබඳ අවවාද කරයිද , චතුරාර්ය සත්‍යය ආදි ධර්ම කරුණු  පහදා දෙයිද  ඇසුරු කරන්න සුදුසු ස්ථානයෙහිම තබති ද , එබදු ගුණැති පුද්ගලයා කළණ මිතුරෙකි.
මෙලෙස බුදු දහමේ දැක්වූ කළණ මිතුරෙක් තමාගේ ජීවිතයට සිටී නම් තමන් වැරදි පාරේ යෑම අඩු වේ.

ඉහත දැක්වූ කථාවෙදි ඇයගේ මිතුරිය ඇය ගත් මෝඩ තීරණය හමුවේ ඇයට සත්‍යය තේරුම් කර , තමාගේ ජීවිතය හැරයන පුද්ගලයෙක් වෙනුවෙන් විනාශ නොකර තමන් වෙනුවෙන් ජීවත් වන පුද්ගලයන් උදෙසා  ජීවත් විය යුතු ආකාරය ඇයට අවබෝධ  කර දුන්නාය.
. කවුරු හැරගියත් මව, පියා, සහෝදරයන් හා හොද මිතුරන් තමන්ව කිසිදා අත් නොහරින බව අප තේරුම් ගෙන තමන් වෙනුවෙන් හා ඔවුන් වෙනුවෙන් තමන්ගේ ජීවිතය නැවතුනු තැනින් ඉදිරියට ගෙන යා යුතුය.

අවසාන වශයෙන් අප ප්‍රාර්ථනා කළ යුත්තේ

අප කළ පිනෙන්- දුදනන් හමු නොවී

සසර වසන තුරු- සුදනන් හමු වේවා 

යන්නයි.

Article Writer - Thakshila Shrimali

ජීවිතය මේ මොහොතයි

බොහෝ දෙනෙක් ජීවිත කාලය තුළ කරන්නේ අතීතය තුළ සිදු වූ කනගාටුදායක සිදුවීම් ගැන, ඒ වගේම කරන්නට බැරිවුණු කටයුතු  පසු තැවෙමින්, අතීතයේ සිදුවූ හොද සිද්ධි ගැන නැවත නැවත සිහි කර සතුටු වෙමින්, අනාගතයේත් තමන්ට සතුටු විය හැකි යහපත් අනාගතයක් ප්‍රාර්ථනා කිරීම.
අතීතයට ඇලෙමින්,අනාගතය කෙරෙහි බලාපොරොත්තු තියා ගනිමින් ඒ බලාපොරොත්තු එසේ ම ඉටුවිය යුතුයි කියලා කල්පනා කරමින් ජීවත් වීම තුළ අහිමි ව යන්නේ තමන්ගේ වර්තමාන ජීවිතය.

ඕනෑම මනුෂ්‍යයෙක් තමන්ගේ ජීවිත කාලයේ දී සොයන්නේ සතුට,සැපය.නමුත් බොහෝ දෙනෙක්ට ජීවිත කාලය තුළ තමා සොයන සතුට,සැපය ලැබෙන්නේ අල්ප වශයෙන්.
ඒකට හේතුව ඔවුන් හොයන සතුට තියෙන්නේ ඒ ඒ අයගේ හිත්වල තියෙන බලාපොරොත්තු මත වීම.

බලාපොරොත්තුවක අවසානය දෙයාකාරයි.එක්කෝ බලාපොරොත්තුව ඉෂ්ට වෙනවා,එහෙම නැතිනම් ඉෂ්ට නොවෙනවා.මිනිසා ඇතුළු සියළු සත්වයන් මේ අනුව යම් බලාපොරොත්තුවක් ඉෂ්ට වූ විට ඒ ගැන සතුටු වීමටත්,ඉෂ්ට නොවූ විට ඒ ගැන දුක් වීමටත් වශයෙන් ජීවිතය දෙකට බෙදාගෙන ජීවත් වෙනවා.
එම නිසාම ඒ ජීවිතය තුළ මාරුවෙන් මාරුවට සැපය වගේ ම දුකත් විඳීමට සිදු වෙනවා.

"සුඛස්සානත්තරං දුක්ඛං - දුක්ඛස්සානන්තරං සුඛං

චක්‍රවත් පරිවර්ථන්තේ - දුක්ඛානි ච සුඛානි ච"

(සැපයට පසුව දුකත් , දුකට පසුව සැපයත් පැමිණෙමින් සැප දුක චක්‍රයක් මෙන් පෙරළෙයි.)

කියලා සංස්කෘත සාහිත්‍යයේ දැක්වෙන්නේත් මේ ආකාරයට මාරුවෙන් මාරුවට විදීමට වෙන සැපය හා දුක කියන කරුණු දෙක චක්‍රයක් වගේ පෙරළෙමින් ජීවිත කාලය තුළ ක්‍රියාත්මක වෙන බවයි.

සැප විඳිද්දි සතුටු වෙනවා වගේම බලාපොරොත්තු ඉටු නොවීම නිසා අසතුටට පත් වෙනවා.
මිනිසෙකුට මේ සියල්ලම සිදුවෙන්නේ අතීතය මතකයන්ට හා අනාගත බලාපොරොත්තුවලට තදින් බැඳිලා ඉන්න නිසා.අනාගතය ගැන සැකයෙන් ඉදීමේ යථාර්ථය ගැන දැක්වෙන එක සෙන් කතාවක මෙහෙම තියෙනවා.

-හෙට දවස-

ජපන් යුද සෙබළෙකු තම සතුරු හමුදා කණ්ඩායම අතට හසුවී සිරගත විය. එදින රාත්‍රියේ ඔහුට නින්ද කර එළැඹීම ඉතා අපහසු කටයුත්තක් විය. පසු දින කෙරෙන ප්‍රශ්න කිරීම්, එයින් නොනැවතී කෙරෙන තර්ජන, පහරදීම් ආදිය ගැන සිතද්දී ඔහුගේ සිත සැලෙන්නට පටන්ගත්තේ ය. 

එක්වරම ඔහුට සෙන් භික්ෂුවකගේ වදන් කිහිපයක් සිහිවූයේ අහම්බෙන් මෙනි.
"හෙට දවස සත්‍ය වශයෙන්ම පවතින දෙයක් නෙමෙයි, ඒක මුලාවක්. එකම යථාර්තය නම් මේ මොහොතයි..."

එයින්ම සෙබළා සුවයෙන් නිදාගත්තේය.

මේ කතාවෙනුත් අනාගතය ගැන සිත සිතා සිටීමෙන් මේ මොහොතත් තමාට අහිමි වෙන ආකාරය මනාව පැහැදිලි කරනවා.ඊළඟට තමාට යම් අයහපත් දෙයක් සිදුවුණත් ඒ දේ නවතාලිය නොහැකි නම් අවම තරමින් ඒ අවසාන මොහොත පවා සිතේ කම්පා නොවී සිටීමට පුරුදු වීම බුදු දහමේ ඇති ථේරවාද-මහායාන ප්‍රභේදයන්ගේ භේදයකින් තොර ව අගය කරනු ලබනවා.

"අතීතං නානුසෝචන්ති – නප්පජප්පන්ති’ නාගතං
පච්චුප්පන්නේන යාපෙන්ති – තේන වණ්ණෝ පසීදති."

"අනාගතප්පජප්පාය – අතීතස්සානුසෝචනා

ඒතේන බාලා සුස්සන්ති – නළෝව හරිතෝ ලුතෝති"

(අතීතයේ වූ දේවල් පිළිබඳව කල්පනා කරමින් ශෝක නොකරත්. නොලත් දෙය පිළිබඳ ද ප්‍රාර්ථනා නොකරත්. වර්තමානයේ පවත්නා දෙයින් යැපෙත්. එයින් ශරීර වර්ණය ප්‍රසන්න වේ. නොලත් දේ පිළිබඳව ප්‍රාර්ථනා කරන්නා වූ, අතීතයේ වූ දෑ පිළිබඳව ශෝක කරන්නා වූ අනුවණයෝ කපා දමා රත් වූ පාෂාණයක් මත දමන ලද හරිතවන් බට දණ්ඩක් මැලවී යනුයේ යම් සේ ද එසේ මැලවී යත්.)

-සංයුක්ත නිකාය, දේවතා සංයුක්තය, අරඤ්ඤ සූත්‍රය

ඉහත උදාහරණ තුළින් ද පෙන්නුම් කරනු ලබන්නේ බුදු දහම තුළ නිවන කරා යාමට අනුගමනය කළයුතු සතර සතිපට්ඨානයෙහි ඇති වැදගත්කමයි.

බොහෝ දෙනෙක් අනිත්‍යය වූ ලෝකය තුළ විවිධ විචිත්‍ර අරමුණු හා ඇලෙන්නේත්,කටුක අරමුණු හා ගැටෙන්නේත් ඒවා පිළිබඳව සිහියෙන් මෙනෙහි නොකිරීම නිසා ය.

ඒවායෙහි යථා ස්වාභාවය නොදැකීම නිසාය.

එම නිසා ප්‍රිය අරමුණුවල ඇලෙමින්, ඒවා නැවත නැවත ප්‍රාර්ථනා කරමින් අනාගතයෙහි ද ඒවා ලබා ගැනීමට උත්සහ කරයි.

භද්දේකරත්ත නම් සුවසේ රාත්‍රිය ගෙවීමට මාතෘකා කරගත් සුත්‍රයෙහි ද දක්වා ඇත්තේ ඉහතින් දැක් වූ සෙන් කතාවට සමාන ම කරුණකි.

"අතීතං නාන්වාගමෙය්‍ය, නප්පටිකංඛේ අනාගතං

යදතීතං පහීනං තං, අප්පත්තඤ්ච අනාගතං"

"පච්චුප්පන්නඤ්ච යෝ ධම්මං, තත්ථ තත්ථ විපස්සති

අසංහීරං අසංකුප්පං, තං විද්වා මනුබ‍්‍රෑහයේ"

"අජ්ජේව කිච්චං ආතප්පං, කෝ ජඤ්ඤා මරණං සුවේ

නහි නෝ සංගරං තේන, මහාසේනේන මච්චුනා"

(අතීතය ලූහු නො බඳින්නේ ය.අනාගතය නොපතන්නේ ය.යමක් අතීත ද එය ප‍්‍රහීණ ය, අනාගතය තව ම පැමිණ නැත.

යම් අයෙක් ප්‍රත්‍යුත්පන්න වූ ධර්මය ඒ ඒ තැන විදර්ශනා වශයෙන් දකී ද, පැරදවිය නොහැකි, සෙලවිය නොහැකි වූ ඒ විදර්ශනාව නුවණැති පුද්ගලයා වඩන්නේ ය.

අද අද ම කෙලෙස් තවන වීරිය කළ යුතු ය. මරණය හෙට දැ යි කවරෙක් නම් දනී ද ? මහා සේනා ඇති මරු සමග ගිවිසුමක් නම් නැත්තේ ය.)

-මජ්ඣිම නිකාය,උපරි පණ්ණාසකය,විභංග වග්ගය,භද්දේකරත්ත සූත්‍රය

මේ ආකාරයට බලන විට බුද්ධ දේශනාව පදනම් වන්නේ ම සිහිය පිහිටවීම, වර්ථමානය තුළ සිහියෙන් සිටීම යන කරුණ මත ය,
එහෙත් මේ කරුණු සැලකීමේ දී යම් අයෙකුට එසේනම් බුදු දහමට අනුව අනාගතය සැලසුම් කිරීම නොකළ යුතු ද යන්න ගැන ගැටළුවක් ඇති වේ.
බුදු දහමට අනුව අනාගතය සැලසුම් කිරීමේ කිසි ම ගැටළුවක් නොවේ, බුදුරජාණන් වහන්සේ පවා ශාසනයේ අනාගතය ගැන සිතා විවිධ ආකාරයේ ක්‍රියාමාර්ගයන් ගත් සේක.විනය නීති පැනවීම,බුදුරජාණන් වහන්සේ පිරිනිවන් පෑමෙන් පසු නායකත්වය සම්බන්ධව උන්වහන්සේ ජීවමාන සමයේ දී ම සැලසුම් සකස් කර ඒවා ගැන තම අනුගාමිකයන් හා ශ්‍රාවකයන් දැනුවත් කළ සේක.ඒ අනුව බලන විට බුදුරජාණන් වහන්සේ පවා අනාගතය සැලසුම් කර ඇත.

ගැටළුව ඇත්තේ අනාගතය සැලසුම් කිරීම තුළ නොව ඒ සැලසුම් කරන ලද අනාගතය ඒ අයුරින් ම ඉටුවිය යුතු යැයි එයට බැඳිම් හදා ගැනීමයි.
එසේ බැඳීමක් ඇති කර නොගෙන, ඒ අයුරින් ම ඉටුවිය යුතුයැයි නොසිතා අනාගතය සැලසුම් කිරීමේ කිසිදු ගැටළුවක් නැත. එම සැලසුම් ඉටු වීම හෝ නොවීම යන දෙක ම සිදුවිය හැකි බව අවබෝධ කරගෙන එම සැලසුම් කළ යුතු ය.

මේ අනුව සලකා බලන විට බුදු දහම සෑමවිට ම අන්තගාමී නොවී ඕනෑම දෙයක අන්ත දෙක ම දැක එම අන්ත දෙක කෙරෙහි නොඇලී,නොගැටී සිට ජීවිතය සැහැල්ලුවෙන්-සතුටින් ජීවිතය ගෙවීමට ඇති ඉගැන්වීමකි.සතර සතිපට්ඨානය මූල් කරගත් විදර්ශනා මාර්ගය උගන්වන එය විටෙක දර්ශනයකි,ජීවන මාර්ගයකි.



Article writer - G Mangala thero